ชุดปฏิบัติการพิเศษ “ปราบไพรีอริศัตรูพ่าย” ของกองบัญชาการตำรวจภูธรภาค 1 ถือกำเนิดขึ้นในยุคของ พล.ต.ท.นเรศ นันทโชติ รองจเรตำรวจแห่งชาติ ในสมัยที่ท่านดำรงตำแหน่งเป็นผู้บัญชาการตำรวจภูธรภาค 1 ได้ก่อตั้ง ชุดปฏิบัติการพิเศษ “ปราบไพรีอริศัตรูพ่าย” ขึ้น เมื่อปี 2556 ด้วยแนวคิดเรื่องของการเพิ่มประสิทธิภาพของระบบงานสายตรวจ ให้มีศักยภาพและความสามารถเพิ่มขึ้นเพื่อรองรับความต้องการในงานด้านการป้องกันอาชญากรรม ที่ผู้ก่อเหตุและคนร้ายมีแนวโน้มที่จะต่อสู้ขัดขืน การจับกุมมากขึ้น จึงทำให้มีความต้องการที่จะพัฒนาประสิทธิภาพ ยุทธวิธี ในการปฏิบัติการของเจ้าหน้าที่ตำรวจเพื่อลดการสูญเสีย
พล.ต.ท.นเรศ จึงได้ดำเนินโครงการ ฝึกอบรมชุดปฏิบัติการพิเศษ “ปราบไพรีอริศัตรูพ่าย” ขึ้น โดยทำการคัดเลือกเจ้าหน้าที่ตำรวจในสังกัด ตำรวจภูธรภาค 1 ที่สมัครใจเข้าร่วมโครงการ โดยต้องมีความพร้อมทั้ง ทักษะ ร่างกาย จิตใจ โดยชุดแรกที่เข้ารับการฝึกอบรมตามหลักสูตร รุ่นแรก ที่ “ค่ายนเรศวร” กองบังคับการสนับสนุนทางอากาศ กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน
คำว่า “ปราบไพรีอริศัตรูพ่าย” นั้น มีคำกล่าว เล่าขานตามตำนานไทยที่สืบทอดกันมาว่า ในสมัยของ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ครองราชกรุงศรีอยุธยา ทุกครั้งที่ทำการศึก พระองค์ท่านได้ทำพิธีปลุกขวัญให้กับเหล่าทหารกล้า เกิดความฮึกเหิม เชื่อมั่นในตัวเองและผู้นำ ทำให้ทหารกล้าทุกนายได้รุกรบอย่างห้าวหาญและมีชัยชนะเหนือข้าศึกทุกครั้งจนเป็นที่เกรงขาม หวาดกลัวของข้าศึก เมื่อรู้ว่าจะต้องรบทำศึกกับกองทัพของพระเจ้าองค์ดำ พิธีกรรมนี้ เรียกว่า “พิธีปราบไพรีอริศัตรูพ่าย”
ชุดปฏิบัติการพิเศษ “ปราบไพรีอริศัตรูพ่าย” ตำรวจภูธรภาค 1 ได้รับการอนุมัติโดย พล.ต.อ.อดุลย์ แสงสิงแก้ว เป็นผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ เมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2556 ให้ตำรวจภูธรภาค 1 ใช้เครื่องหมาย “ปราบไพรีอริศัตรูพ่าย” ประดับกับเครื่องแบบตำรวจทุกชนิด ยกเว้นเครื่องแบบเต็มยศ และเป็นเครื่องหมายประจำหลักสูตร ปฏิบัติการพิเศษของตำรวจภูธรภาค 1 ทั้งนี้ ในพื้นที่รับผิดชอบของ กองบัญชาการตำรวจภูธรภาค 1 รวม 9 จังหวัด ในแต่ละจังหวัดจะมี ชุดปฏิบัติการพิเศษ “ปราบไพรีอริศัตรูพ่าย” ประจำภูธรจังหวัด เพื่อแก้ไขสถานการณ์วิกฤติที่เกิดขึ้นในพื้นที่รับผิดชอบ
ตลอด 6 ปีของการก่อตั้ง ชุดปฏิบัติการพิเศษ “ปราบไพรีอริศัตรูพ่าย” ที่ปัจจุบัน คือ กองกำกับการปฏิบัติการพิเศษปราบไพรี อริศัตรูพ่าย (กองร้อยพระองค์ดำ) ตั้งอยู่ ที่ตำบลประตูชัย อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ได้มีปฏิบัติการในพื้นที่ต่างๆ และเข้าร่วมในคดีสำคัญ ทั้งการปิดล้อมตรวจค้น ปฏิบัติการฟ้าสาง ในพื้นที่ต่างๆ และสามารถจับกุมผู้กระทำความผิดได้จำนวนมาก
